بازگشت به خانه

اعلام موضع

آرشيو موضوعی

تعاريف و مفاهيم

مسائل ايران

اسلام

نوانديشی دينی

دين و مذهب

مشروطيت

انديشهء شرقی

دگر انديشی

روشنفکری

زنان

حقوق بشر

آموزش

خاورميانه

ترکيه

دموکراسی

جامعه مدنی

فمنيسم

اصلاحات

مدرنيته

لائيسيته

قشر سکولار

سازمان های سياسی

===============

 

 تاريخ: 31 تير 1386 ـ  22 جولای 2007

 

اینجا تورکیه است؛

جمهوری دموکراسی الماس!

جمهوری تورکیه، بدون اغراق دموکراتیک ترین کشور در میان کشورهای جهان اسلام و نیز یکی از کشورهای مهم دموکراتیک عرصه بین المللی است. وقتی که از یک کشور مستبدی مانند ایران وارد جمهوری تورکیه می شوید آزادی را همچون نسیم صبحگاهی برگونه های داغ از سیلی ظلم خویش، با لذت و شعف حس می کنید.

حتی وقتی شهروندان کشورهای دمکراتیک غربی قدم در قلمروی ملی تورکیه می گذارند دمکراسی دینامیک و حیات ملی پویای آن را تحسین می کنند. آنها علاوه بر قوانین دموکراتیکی که در کشور خود شاهد ان بودند در تویکیه با ملتی بسیار صمیمی، خونگرم  و  وطن دوستی روبرو می شوند که عموما به مسافر غربی می گویند: " به جنت شرق خوش آمدید!"

لازم به ذکر است که در این کشور اتباع کشورهای تورک بخصوص آذربایجانیها، هرگز احساس غربت نمی کنند و تورکها نیز آنها را هم وطن خطاب می کنند. تا وارد تورکیه می شوید انبوهی از رنگها، موسیقی ها و لبخندها شما را محاصره می کنند!

همین امر باعث شده تا تورکیه مقصد گردشگری دهها میلیون نفر در سال باشد. گردشگران معتقدند تورکیه از نظر غنای فرهنگی، میراث تاریخی، تنوع اقلیمی، زیبائیهای معماری، جذابیت موسیقیایی، مدهای لباس، رقص های گوناگون، غذاهای لذیذ و متنوع، نظافت عمومی، نزاکت ملی ... در عرصه جهان کم نظیر و بعضا منحصر بفرد است.

استانبول دو یقه جهان را در میانه اسیا و اروپا به هم گره میزند، مولانای قونیه جهان را به عشق فرا می خواند، آنتالیا عروس پلاژهای دنیا است،...

شما در این کشور آزادی را بدون دغدغه حس می کنید. البته این آزادی تا جائیست که مخل آزادی دیگران نشوید. کسی حق ندارد آزادیهای قانونی شما را مسدود کند. مردم می گویند:" تورکیه حوقوق دئولتی دیر." یعنی تورکیه یک دولت حقوقی است. این کشور براساس قوانینی اداره می شود که هدف از آن دفاع از حقوق جامع عموم ملت است. آنها همچنین به جد می گویند که در بیرون از چارچوب قانون هیچ ممنوعیت و محدودیتی را نمی توان بر مردم تحمیل کرد. بعبارتی دیگر به قول مردم "یاساقلاری چئینه مه لییز" یعنی ممنوعیتهای غیر قانونی را باید بجویم!

در اینجا خانواده ها به کودکان یاد میدهند که جسارت مدنی(مدنی جیسارت) داشته باشند. اگر با موضوعی مخالفند "نه"، و اگر با موضوعی موافقند "آری" بگویند. شما در تورکیه همانگونه که مختارید شارکی(ماهنی و یا ترانه)، مدل موی سر، طرز لباس و نوع غذای مطلوب خویش را انتخاب کنید حق دارید عضو حزب یا سندیکای مورد نظر شوید و از آن دفاع کنید. قانون نیز در این خصوص پشتیبان شما است.

همین امر باعث شده که پلیس با دیسیپلین و آهنین تورک، هرگز به خود جرات منع تظاهراتهای مسالمت آمیز و قانونی  گروه و یا احزاب سیاسی در سطح شهرها را ندهد. نظارت بر امنیت برگزاری این تظاهراتها، یکی از وظایف روزمره پلیس است. عموما بصورت روزانه در سطح کشور چندین تظاهرات برگزار می شود. اما نتیجه همه این میتینگهای خیابانی بیش از همه در انتخابات پارلمانی تورکیه منعکس می شود.

تورکها میگویند بدون دمکراسی نمی توان زندگی کرد فقط می شود زنده ماند. تورک نمی تواند غیر دمکرات باشد. آنها اهمیت دمکراسی را بخوبی فهمیده اند. آنها با یاد آوری حوادث خونین سالهای دهه شصت و هفتاد، اگرچه سخت غمگین می شوند اما با امید به اینده ای که لائیسم، دمکراسی و مدرنیسم برای آنها به ارمغان آورده آینده را با خوشحالی استقبال می کنند.

شهروندان تورکیه بدون آنکه تحت فشار قرار گیرند آتاتورک را دوست دارند و تحسینش می کنند. چگونه می توان آتاتورک را فراموش کرد وقتی که نطقهای وی مملو از شعور جهانی و شور ملی است. تورکها عموما در گفتگوهای روزانه خود جهت تقویت کلام، جملات قصاری از آتاتورک را نقل می کنند.

در تورکیه پرچم ملی و همچنین همه پرچمهای کشورهای جهان تورک و نیز تاریخ تورک مقدس است. پرچم برترین نشان ملی و حافظ شعور و شور ملی است. حتی تورکها به پرچم دشمنان خود نیز احترام قائلند. این احترام از تعلیمات آتاتورک است. می گویند روزی پس از شکست یونانیها در ازمیر، سربازان تورک پرچم یونان را در زیر پای مرکب آتاتورک پهن می کنند. اما آتاتورک از اسب پیاده شده پرچم دشمن را با احترام جمع کرده و به سربازان تذکر می دهد که هرگز به پرچم ملی کشورهای دشمن توهین نکنید!

چنین نگرشی سبب شده تا در هر روز ملی بسیاری از خانواده ها به دلخواه خود از پنجره و یا بالکن منازل پرچمهای سرخ، تمیز و اتو کشیده  تورک را آویزان کنند.تورکها عموما جهت تداعی رنگ پرچم ملی، شیروانی خانه ها را به رنگ قرمز می سازند. هنگامیکه از آسمان به شهرها تورکیه بنگرید همه جا را سرخ خواهید دید. اگر طی هفته های گذشته بخصوص روزهای اخیر در خیابانهای آنکارا قدم می زدید حس می کردید که آنکارا یعنی شهری به رنگ سرخ. در واقع همه احزاب تورکیه با برافراشتن پرچمهای حزبی عموما سرخ رنگ در کنار پرچم ملی و نصب آن در سطح شهر،  شهرهای تورکیه را بیش از پیش به کانونهای سرخ رنگ تبدیل کرده بودند.

تورکها می گویند برای حفاظت از دستاوردهای قورتولوش ساواشی(جنگهای نجاتبخش میهنی در زمان جنگ جهانی اول)، دموکراسی و حق تعیین سرنوشت براساس رای اکثریت ملت، مهمترین و موثرترین و البته سهلترین راه است!

تورکیه در 22 تموز بیست و سومین انتخابات پارلمانی تاریخ خود را برگزار می کند. به یقین این انتخابات یکی از مهمترین انتخابات تاریخ تورکیه محسوب میشود. برخی از احزاب تورکیه ارزش  این انتخابات را هم سنگ با جنگ کبیر آزادیبخش میهنی تورکیه در زمان مصطفی کمال پاشا آتاتورک می دانند.

به اذعان همه کارشناسان، خاورمیانه امروز در کانون تحولات جهانی است. افغانستان و عراق زیرورو شده اند و سونامی تغییر در حال حاضر متوجه ایران، سوریه و لبنان است. تورکیه مسلمان، دمکرات و لائیک با جمعیتی هفتادو پنج میلیون نفری و اقتصادی که شانزدهمین اقتصاد عظیم جهان است به معنای وزنه ای بسیار سنگین در تراوزی جهان، علی الخصوص کشورهای اسلامی و خاورمیانه است.

همین امر باعث شده  تا همه جناحها و احزاب تورکیه بصورت شفافی مواضع خود را تبلیغ کنند و در جهت رکلام این مواضع طبق قانون از امکانات رسانه ای دولت نیز بهره مند شوند. تورکیه ی امروز، صدها کانال تلویزیونی، ماهواره ای، کابلی و هزاران کانال رادیویی خصوصی و یا دولتی دارد. شمار نشریات و تیراژ آنها بسیار بالا است. اینترنت نیز گسترش عجیبی در بین مردم داشته است.

در تورکیه به شوخی میگویند در این کشور، به تعداد هر شهروند یک دوربین فیلمبرداری و یک خبرنگار وجود دارد. هیچ حادثه ای مگر مسایلی که زندگی شخصی افراد را در بر گیرد نمی تواند از تیررس دوربینهای خبرنگاران جسور و حرفه ای مخفی بماند. آنها حقیقتا این جمله معروف که "وسایل ارتباط جمعی به منزله رکن چهارم یک کشور است" را دریافته و به اجرا در آورده اند. سیستم حزبی نیز از آزادی رسانه های گروهی مجدانه دفاع میکند. احزاب نیز برای خود ارگانهای تصویری، صوتی و مکتوب ویژه را دارند و در انتخابات از آنها بهره می برند. همچنین هر حزبی برای خود سرود و شارکی هایی دارد که لحظه به لحظه می توانستید در ایام تبلیغات انتخاباتی، در خیابانهای پایتخت بشنوید. شاید بگویید که این همه سرو صدا چه مفهومی دارد؟!

در جواب باید گفت که یکی از نشانه های دموکراسی همین حق ایجاد سرو صدا برای کسانی است که می خواهند اعتقادات و یا حتی ادعا و پندارهای خویش را به گوش دیگران برسانند. مردم خواهند شنید و در ترازوی عقل، وطن، قانون، عرف و اخلاق خواهند سنجید.

در تبلیغات  انتخاباتی از داس و چکش کمونیستها تا منبر و مناره مذهبی ها را می توانید برروی بروشورهای حزبی ملاحظه کنید. در یک طرف جوان آنارشیستی ایستاده و خشمگبنانه فریاد می کشد: "جهت خروج از این بن بست، تورکیه فقط محتاج انقلاب است " و در جای دیگر فردی که مدافع هویت کردی است از هویت اکراد در این کشور با صدای بلند سخن می گوید و کاندیداهای مطلوب خود را تبلیغ می کند. اندکی جلوتر میروید و یک ملی گرای تورک را در حال افراشتن اشاره بوزقورد می بینید. کمی آنسوتر نیز اسلامگراها به تبلیغات خود مشغولند. هر کس گروهی بر گرد خود دارد و برای آنها با هیجان و غلیان سخنرانی می کند. یکی آمریکا، اسرائیل و اتحادیه اروپا را به شدت نکوهش می کند، دیگری دولت کنونی را بحرانساز معرفی می نماید...

اما مهم اینکه همه پذیرفته اند نبرد نهایی در داخل صندوقهای آرا خواهد بود. لذا همه طرفداران احزاب بدون آنکه در خیابان بر دیگری بتازند برای تحصیل آراء بیشتر تلاش می کنند و به دوستان تند روی خود جمله معروف تورکها را تذکر می دهند": مبادا به رغم حق بودن با اقدامات تند و غیر عاقلانه در وضعیت ناحق قرار گیریم!"

اما مهمترین نکته اینکه تورکها به کشور خود بسیار علاقه دارند. آنها همه یکصدا می گویند:" تورکیه جنت است!"

 جمله معروف دیگری نیز دارند که افراد کهنسال در مقام نصیحت جوانان می گویند:" بگونه ای زندگی کن که برای دولت و ملتت مفید باشی."

حتی غربیها نیز با حسرت و هیجان به تورکیه نگاه می کنند.

شبه جزیره ای وسیع، حاصلخیز، از نظر چشم اندازها و امکانات طبیعی منحصربفرد، از دیدگاه ژئوپلوتیک بی نظیر، وارث امپراطوری ششصد ساله عثمانی، واجد ارتشی بسیار قدرتمند، نگهبان پرچم هزاران ساله نژاد تورک، لائیک، دموکراتیک، بصورت عمیقی اخلاق گرا، اومانیست، سخت کوش، رو به ترقی و پیشرفت،...

اینها فاکتورهایی هستند که انسان غربی را نیز در قبال تورکیه دچار هیجان و حسرت می کنند.

همین شاخصهای رو به رشد است که دشمنان تورکیه را متوجه تروریستها کرده است. مردم تورکیه اعم از تورک و کرد و لاز و چرکس و علوی معتقدند که تورکیه به حدی دمکراتیک است که در این کشور مدنی و مدرن، جهت دفاع از حقوق یک انسان و یا یک قوم، بهیپوجه نیازی به استفاده از سلاح نیست. این استدلال بسیار ساده و البته کاملا منطقی، سبب شده تا تروریستها روز به روز پایگاه مردمی خود را از دست دهند و برای جبران این خسارت، اقدام به عملیاتهای خونین و جنایتکارنه کنند. آنها جنایت می کنند تا اثبات کنند که هستند!

اما در کشوری که آزادی در آن موج می زند چگونه می توان به امنیت ملی رسید، منافع ملی را تحصیل کرد و از مرزهای ملی محافظت نمود؟

به نظر من دموکراسی تورکیه،" شفاف و درخشان مثل الماس" و  همچنین "مقاوم و محکم بازهم مانند الماس"  است. به همین دلیل است که می توان به جمهوری تورکیه عنوان "جمهوری دمکراسی الماس" را پیشنهاد کرد. الماس درخشانی که تراش آن به دست آتاتورک دانا صورت گرفته است.

22 تموز(جولای) 2007، آنکارا

برگرفته از سايت: «جبههء ترکمن های عراق»:

http://www.kerkuk.net/haberler/haber.aspx?dil=1065&metin=2007072327

 

 

 

 

نويسنده:

فرزاد صمدلی