محمدرضا فطروس: خواب عمیق حکومت ایران در آغوش روس‌ها

جمعه 21 بهمن 1390 ـ 9 فوريه 2011

غرب می‌خواهد روسیه را در همان کمای ساختگی پایان جنگ سرد نگه دارد. زمانی که دیوارها ریخت و اتحادجماهیر شوروی در مرکزیت روسیه خلاصه شد. بیمار اما با آمدن پوتین، انگشتانش را تکان داد و تا به امروز، نشانه‌های حیاتی بیش‌تر و بیش‌تری در او پدیدار می‌شود. پوتین در زمان ریاست‌ جمهوری‌اش، سنگ بنای ارتباط با اروپا را بنا نهاد و از سوسیال- دموکرات‌های اروپا بهره‌ها برد. صمیمیت گرهارد شرودر و ولادیمیر پوتین چنان بالا گرفته بود که صدراعظم در سفری به سن‌پترزبورگ، دختری سه ساله به‌نام ویکتوریا را به فرزندی قبول کرد. همین ارتباط باعث شد تا پوتین موفق شود در سال 2005 عظیم‌ترین پروژه‌ی انتقال گاز را به اروپا با شرودر منعقد کند. پروژه‌ی خط لوله‌ی دریای شمال، قرارداد 20 ساله‌ای‌ست که روسیه را موظف می‌کند، سالانه، 200 میلیارد مترمکعب، بیش‌تر به اروپا صادر کند. سهم عمده‌ی این قرارداد بر عهده‌ی شرکت گازپروم روسیه است که استخراج چهار پنجم گاز روسیه را برعهده دارد.ه

اتحادیه‌ی اروپا اما، هم‌چنان به سیاست صادرات سوخت روسیه اطمینان ندارد و این نااطمینانی از سال 2006 تشدید شد که روسیه از طریق بازی با قیمت صادرات انرژی‌اش به اوکراین، سیاست داخلی این کشور را تحت تاثیر قرار داد. چند روزی از اظهار نظر ویکتور یانوکوویچ، رییس‌جمهوری اوکراین در این‌باره نمی‌گذرد که اعلام کرد:"روسیه از طریق بازی با قیمت سوخت صادراتی‌اش، امنیت ملی اوکراین را به‌خطر انداخته". این سوء استفاده‌ی روس‌ها، آنها را در کنار چینی‌ها قرارداده که در سوء استفاده‌ی سیاسی از صادرات‌ شان شهره هستند. این باعث شد، کمیسیون سوخت اتحادیه‌ی اروپا تصمیم بگیرد تا مولفه‌های دیگر واردات سوخت را از شمال آفریقا و آسیا از دست ندهد. به همین منظور، پروژه‌ی سرسام‌آور دیگری در دستور کار اتحادیه قرار گرفت. پروژه‌ی خط لوله‌ی نابوک‌کو، گاز آذربایجان را از طریق ترکیه به کشورهای اروپای شرقی می‌رساند. موضوعی که مورد مخالفت شدید روسیه قرار گرفت و از دو جهت برای مقابله با آن اقدام کرد؛ روسیه در سال 2009، بزرگ‌ترین منبع گازی آذربایجان، شاه دنیز، را خریداری کرد تا توان صادراتی این کشور را کاهش دهد. از سوی دیگر، روس ها بر این عقیده‌اند که منابع گازی آذربایجان که در دریای خزر قرار دارد، متعلق به روسیه و ایران است و هر از گاهی با تحریک ایران، بحث استخراج گاز در این منطقه را پیش می کشد.ه

حالا دیگر روس ها دست‌ شان را رو کرده‌اند. همه‌ی شواهد نشان می‌دهد که آنها، برنامه‌ریزی اقتصادی‌ شان را علاوه‌ بر صادرات تجهیزات نظامی، حول گازپروم و صادرات سوخت فسیلی چیده‌اند و پر پیداست که در این میان، وجود بزرگ‌ترین منابع گازی جهان در ایران، آنها را نگران می‌کند.ه

اگرچه انتخابات ریاست ‌جمهوری در روسیه نزدیک است ولی هنوز کسی موفق نشده از رشد فزاینده‌ی بحران اقتصادی در این کشور جلوگیری کند. بسیاری از شرکت‌های معظم صادراتی روسیه، منتقد اصلی سکوت دیپلوماتیک دولت در برابر حمله‌ی کشورهای غربی به لیبی هستند. معمر قذافی، خریدار اصلی تجهیزات نظامی روسیه بود و بعد از سرنگونی وی، بسیاری از تولید کننده‌گان روس، مجبور به کاهش موقعیت‌های شغلی شده‌اند. دامنه‌ی ‌این نگرانی‌ها این ‌بار به دمشق رسیده است، جایی که بزرگ‌ترین خریدار لوازم خانگی و تولیدات صنعتی روسیه است. آخرین قرارداد سنگین نظامی میان روس‌ها و سوری‌ها، معامله‌ی 39 فروند جنگنده‌ی استراتژیک یاک- 130 روسی بود. از سوی دیگر، بزرگ‌ترین پایگاه نظامی روس‌ها در دریای مدیترانه، در بندر تارتوس سوریه واقع شده. به همین ‌روی، کرملین به‌ طور مستقیم پا به میدان دمشق گذاشته است، بلکه بتواند از سقوط مشتری خاورمیانه‌اش جلوگیری کند. آنها به طرف‌های متخاصم سوریه اعلام کرده‌اند که بر سر میز مذاکره بنشینند؛ موضوعی که دل‌گیری اتحادیه‌ی اعراب را به‌دنبال داشته. روس‌ها خوب می‌دانند که با از دست‌دادن سوریه، نفوذشان را در حساس ‌ترین منطقه‌ی جهانی از دست خواهند داد، ولی همه‌ی امیدشان به حق وتویی‌ست که دارند تا بتوانند به‌راحتی در برابر تصمیمات سازمان ملل علیه سوریه از آن استفاده کنند.ه

حالا دیگر، تز آمریکایی‌ها در مورد تصاحب کشورهای اسلامی برای روس‌ها آشکار شده و کرملین تصمیم گرفته تا دو کشور اسلامی سوریه و ایران را برای خود حفظ کند. ناگفته پیداست که ایران، به‌دلیل داشتن ذخایر سوخت‌های فسیلی و تاثیرش بر اوضاع نفت جهان، نقطه‌ای استراتژیک برای آنهاست و از اهمیت بیش‌تری برخوردار است. به همین دلیل است که سرگئی لاوروف از جانب کرملین اعلام کرد: "هرگونه حمله‌ی نظامی علیه ایران ممکن است به واکنش روسیه منتهی شود". ه

روس‌ها خوب می‌دانند که ثبات سیاسی در ایران، زمینه‌ی صادرات گاز این کشور را به اروپای منتظر فراهم می‌کند و هر چقدر کشمکش ایران و غرب بالا بگیرد، جایگاه روس‌ها برای اروپایی‌ها مستحکم‌تر می‌شود؛ از این جهت، شرایط فعلی ایران، موقعیت ایده‌ال آنهاست تا بدون رقیب، گازشان را صادر کنند. تحریم نفت ایران هم توسط اروپا، بر شعف روس‌ها افزود. آنها برای قدرت ‌داران ایران، خاطرات 50 سال تحریم کوبایی‌ها را تعریف کرده‌اند که به‌ دستور جان اف کندی اجرا شد ولی از طریق کمک‌های روسیه، چین، ونزوئلا، کانادا و اسپانیا تا به امروز دوام آورده‌اند. قابل پیش‌بینی‌ست که آنها هرگز به سخنان برونو رودریگز، وزیر خارجه‌ی کوبا اشاره نخواهند کرد که گفت: "تحریم‌ها برای ما 975 میلیارد دلار خسارت بر جای گذاشته است".ه

سیاست خارجی روسیه در سال جدید، دچار تغییرات جدی خواهد شد. آنها از دیپلوماسی غیرفعال به فعال روی خواهند آورد. همان‌گونه که در روسیه‌ی سفید و قرقیزستان وارد عمل شدند و یا درگیری مستقیم در جنگ با گرجستان. با همه‌ی اینها، روسیه چشم‌انداز روشنی در پیش رو دارد. کشوری مدرن که بر جذابیت‌های اقتصادی‌اش افزوده شده و اتحادیه‌های کهنه را با همسایه‌گان‌اش تقلیل داده. اما رسیدن به این چشم‌انداز یک شرط دارد و آن اینکه روسیه بپذیرد که دوره‌ی استبداد و مستعمره‌بازی به‌سر رسیده است.ه

موری: درود بر شما. مقاله ی شما واضح و قابل درک بود. به راحتی می شد شروع و پایان آن را حس کرد و هیچ پیچیدگی و بازی با کلمات در آن دیده نمی شد, بر عکس بیشتر مقالات که خواننده را در صدها واژه ی بی مصرف و حروف اظافه ی فراوان خسته می کند. درود بر شما. اما نقد: شما حرف جدیدی را ارایه ندادید. چی می خواستید بگید؟ این اطلاعات روزانه بود که مقاله ی شما را جان داد نه تحلیل شما. یعنی مقاله ی شما نمی تواند به یک نگرش تبدیل شود. اگر شما نگرش شدید, خب به یک منبع موثق تبدیل خواهید شد. چه چیزهایی شما را به نگرشی موفق تبدیل می کند؟ : گریزی به گذشته و تاریخ و نتیجه گیری هایی که شما برای پیش بینی رفتار دولت ها می کنید دوم: مقایسه ی رفتار دولتها در کوتاه مدت و ارایه ی عملکرد خوب و بد دولتها که شامل دروغ گویی آنها هم می شود. مثلا اشک تمساح کامرون برای مردم سوریه و ایران و شام مشترک با امیر سنی مذهب بحرین! برخی هم که تو خونه ی انگلیسیها پیتزا می خورند تعریف آبگوشت می کنن.سوم اینکه واقعیتها رو واقعا بیان کنید. مثلاً، آمریکایی ها واقعا سیاست کثیفی دارن و اعتماد به آنها یعنی مرگ. خستگی و نفرت از دولت ایران نباید باعث شود که قلم, در خانه ی بیگانه تغذیه شود. البته باسواد های زیادی هستند که اگر شما مواضع آمریکا را زیاد بکوبید به شما برچسب مزدور دولت خواهند زد پس توصیه می کنم که در ابتدا موضع خود را روشن کنید و خود را معرفی کنید. دوست و همکار شما، سرفراز باشید.

توجه: اگر عنوان اين مقاله را در جدول زير وارد نکنيد، ما نخوهيم دانست که راجع به کدام مطلب اظهار نظر کرده ايد.

کافی است تيتر را کپی کرده و در محل مربوطه وارد کنيد.